Poezja Wisławy Szymborskiej

Wisława Szymborska to jedna z tych osób w polskiej kulturze, której nikomu nie trzeba przedstawiać. Już w szkole mammy okazję obcować z jej twórczością. Zresztą moje pierwsze „spotkanie” z twórczością poetki miało miejsce prawdopodobnie w gimnazjum. Odbyło się to  przy okazji omawiania na lekcjach języka polskiego jej wiersza pod tytułem Nic dwa razy. Należy przyznać, że jest to jeden z najbardziej znanych utworów Poetki. Podkreślić trzeba, że jest przywoływany przy wielu różnych okazjach. Pamiętam, że wówczas po pierwszej lekturze utworu nie zrozumiałam z niego za wiele. Natomiast dziś, mogę śmiało powiedzieć, że odnajduję w tym wierszu nowe treści i nie zamykam się na jedną jego interpretację.

Dziwna planeta i dziwni na niej ci ludzie.

Ulegają czasowi, ale nie chcą go uznać.

Mają sposoby, żeby swój sprzeciw wyrazić.

Jednak przy okazji dzisiejszej recenzji chciałabym skupić się bardziej nad jej tomem wierszy zatytułowanym Ludzie na moście.

Mimo że wierszy w nim jest zaledwie 22, wiele z nich weszło na stałe do kanonu polskiej poezji. Powstawały one w okresie szczególnym – narastania w Polsce ducha oporu wobec socjalistycznej rzeczywistości, stanu wojennego i ponurych lat 80. W wierszach tych (uhonorowanych nagrodą podziemnej Solidarności) mało jest bezpośrednich odniesień do ówczesnej sytuacji politycznej…

Moim zdaniem wiersze, które składają się na ten tomik z jednej strony są pełne refleksji nad otaczającą rzeczywistością, natomiast z drugiej strony niosą nadzieję na zmianę. Każdy z nich można odczytywać przez pryzmat epoki, w której powstawały. Jednak należy uznać, że są aktualne również w czasach współczesnych. Dzięki temu poezja Wisławy Szymborskiej staje się ponadczasowa i uniwersalna.

Mija jedna sekunda.

Druga sekunda.

Trzecia sekunda.

Ale to tylko nasze trzy sekundy.

Zresztą samo wydanie jest przepiękne. Nie dość, że okładka przyciąga wzrok, to jeszcze wykorzystano bardzo ciekawy sposób. Otóż na niektórych stronach możemy znaleźć skany rękopisów i maszynopisów wierszy poetki, które pochodzą ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej. Dzięki temu możemy zaobserwować proces zmian, jakie następowały w każdym z utworów. Bowiem Wisława Szymborska znana była z tego, że dbała o nawet najmniejsze szczegóły. Robiła to po to, by wiersze nie były idealne, ale aby idealnie oddawały rzeczywistość.

Niewielu dożywało lat trzydziestu.

Starość to był przywilej kamieni i drzew.

Dzieciństwo trwało tyle co szczenięctwo wilków.

Należało się śpieszyć, zdążyć z życiem

Nim słońce zajdzie,

Nim pierwszy śnieg spadnie.

W swoich utworach Noblistka odrzuca zbędną pychę i zadufanie. Widać wyraźnie, że ludzi i otaczający ją świat traktuje poważnie i z ogromnym szacunkiem. Nikogo w swojej twórczości nie obraża i nie stara się pouczać. Można powiedzieć, że dzięki temu ukazuje swój obraz jako kobiety o niebywałej inteligencji, która jednak podchodzi do swojej osoby z pewną dozą dystansu.

Podsumowując, wierszy Wisławy Szymborskiej nigdy dość. W mojej opinii wiersze, które tworzyła były przede wszystkim próbą ukazania rzeczywistości trochę z przymrużeniem oka. Tak, aby ich odbiorca mógł zastanowić się nad pewnymi kwestiami, a z drugiej strony nie wywoływać u niego żadnego odczucia patosu. Można się w nich zatracić bez reszty. Dlatego nie dziwi fakt, że jej twórczość do dzisiaj cieszy się uznaniem na całym świecie.

Za możliwość przeczytania tomu poezji Wisławy Szymborskiej chciałabym podziękować Wydawnictwu Znak